Overheden en ontwikkelaars krijgen hulp bij de klimaattransitie
Vandaag is met de Startanalyse voor aardgasvrije wijken een nieuwe website toegevoegd aan de reeks documenten en websites die de uitvoerders van het Klimaatakkoord helpt bij het nakomen van hun afspraken. Er zijn nu verschillende ‘Handreikingen’ voor het opstellen en uitvoeren van de plannen, onder andere voor duurzame elektriciteit en aardgasvrij maken van woningen. Ze zijn vooral bedoeld voor lokale overheden, maar ook andere partijen kunnen daar gebruik van maken. Belangrijk in die handreikingen is het onderdeel ‘participatie’: hoe betrek je als plannenmaker andere partijen en inwoners bij het uitwerken en uitvoeren ervan?
Een kort overzicht van de belangrijkste handreikingen.
Aardgasvrije wijken
Van gemeenten wordt verwacht dat zij uiterlijk eind 2021 in een Transitievisie Warmte de volgorde aangeven hoe wijken van het aardgas afgaan. Het Expertise Centrum Warmte (ECW) helpt hen daarbij. Vandaag publiceerde ECW een belangrijk hulpmiddel om tot zo’n warmtevisie te komen, namelijk de Startanalyse van de Leidraad Aardgasvrije Wijken. In deze Startanalyse, die vandaag openbaar toegankelijk wordt (na aanvraag van een wachtwoord), krijgen gemeenten een eerste indruk van de kosten voor de verschillende manieren om een wijk of buurt aardgasvrij te maken, bijvoorbeeld met warmtepompen of een warmtenet. De Startanalyse omvat een uitgebreid gemeenterapport, een online viewer waarin gemeenten kaarten met gegevens kunnen bekijken, en sets met data over de buurten in een gemeente.
Deze Startanalyse van een buurt of wijk, gemodelleerd door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), kan de gemeente ‘verrijken’ met lokale details, met de ‘Handreiking voor lokale analyse’ in de hand. Voor de wijken waar de gemeente al voor 2030 aan de slag gaat worden de opties ook al in de warmtevisie uitgewerkt. Voor die verschillende strategieën staat op de website van ECW nog veel meer informatie, zoals factsheets.
Regionale energiestrategie (RES)
Vorige week heeft het Nationaal Programma Regionale Energie Strategie (NP RES) een tweede versie gepubliceerd van de Handreiking RES: de Handreiking RES 1.1. Dit document is bedoeld voor iedereen die betrokken is bij het ontwikkelen van een strategie in elk van de dertig regio’s in Nederland. Van hen wordt verwacht dat ze in maart 2021 met een RES 1.0 komen, met daarin de strategie voor het opwekken en opslaan van duurzame elektriciteit en de verdeling van warmtebronnen in de regio. Daarbij hoort ook een visie op energiesystemen en op het creëren van bestuurlijk en maatschappelijk draagvlak. Alle RES’en samen moeten in 2030 minimaal 35 miljard kilowattuur (TWh) duurzame elektriciteit opwekken.
In de rijkgevulde bibliotheek op de website van NP RES kunnen regio’s naast de Handreiking ook putten uit vele andere documenten, zoals analysekaarten, factsheets of studies naar ruimtelijke inpassing en energie-infrastructuur.
Participatie
Het Klimaatakkoord en het kabinet leggen veel nadruk op draagvlak voor de plannen. Om inwoners en lokale professionele partijen bij de plannen en de uitvoering te betrekken zijn er verschillende documenten over ‘Participatie’ gepubliceerd, of worden die nog samengesteld.
In de Handreiking RES 1.1 staan bijvoorbeeld twee verdiepende hoofdstukken die regio’s kunnen helpen om inwoners, stakeholders en ook volksvertegenwoordigers via verschillende participatieprocessen achter één regionale strategie te krijgen. Daarnaast werkt het ministerie van Binnenlandse Zaken met enkele partners aan een Handreiking Participatie Aardgasvrije Wijken voor gemeenten.
De Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie is met partners ook bezig met een handreiking voor participatie, maar dan voor de deelname van inwoners in duurzame-energieprojecten. In het Klimaatakkoord staat de wens dat inwoners en lokale kleine partijen voor de helft eigenaar worden van duurzame energieprojecten. Daar kan deze Handreiking, inclusief vele voorbeelden, bij helpen.
Handreiking Laadinfrastructuur
De Handreiking Visie en Beleid ondersteunt gemeenten om visie en beleid te ontwikkelen voor laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen. Ook deze handreiking komt voor uit afspraken in het Klimaatakkoord over de Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL).
De handreiking is samengesteld op basis van bestaande ervaringen en inzichten en helpt gemeenten bij het maken van keuzes voor bepaalde types infrastructuur voor laadpalen. Daarbij helpt de handreiking ook om rekening te houden met andere initiatieven in de regio, met een bijdrage aan een landelijk netwerk en met marktontwikkelingen.
Het Nationaal Kennisplatform voor Laadinfrastructuur heeft nog andere handreikingen in voorbereiding.