Huiseigenaren geholpen met 'transitie-in-fases’
Huiseigenaren gaan een stuk gemakkelijker meedoen aan het aardgasvrij maken van hun woning als dat in fases gaat. Met zo’n laagdrempelige, flexibele energietransitie kan de uitstoot nog verder omlaag.
Dat concludeert onderzoeksbureau Stratelligence uit een studie in opdracht van Energie-Nederland, de koepel van energiebedrijven. Het bureau moest uitzoeken hoe de drempel voor huiseigenaren om mee te doen aan de energietransitie lager kan. Uit ‘Een Laagdrempelige energietransitie’ volgt de conclusie dat de energietransitie gefaseerd kan verlopen. Daarmee houden huiseigenaren meer zelf de regie en kunnen zij maatregelen nemen als ze toch bijvoorbeeld de cv-ketel moeten vervangen of als nieuwe technieken goedkopen zijn. Zo’n gefaseerde aanpak stuit op minder weerstand in de samenleving, want eigenaren hoyuden meer autonomie en keuzevrijheid, de kosten zijn lager en er zijn minder overlast en minder gedwongen ingrepen in de woning.
Uitgangspunten
Die fasering gaat volgens een paar uitgangspunten:
- Voor iedereen een passende oplossing die betaalbaar, duurzaam en betrouwbaar is. Dus alleen een overgang naar een (collectieve) oplossing als voldoende zeker is dat het de aantrekkelijkste oplossing, en ruimte voor individueel en lokaal initiatief.
- Focus op rendabele en autonome isolatiestappen van bestaande woningen.
- Vrijheid bij het bepalen (en mogelijk faseren) van het individuele overstapmoment naar een duurzame energievoorziening.
Het gaat dus niet per se om de goedkoopste oplossing, maar ook om ‘geen gedoe’.
Wijkaanpak
Bij de huidige wijkaanpak bevelen de onderzoekers de gemeentes aan om in de eerste fase onderscheid te maken in typen wijken. Bij nieuwbouwwijken en wijken die al een warmtenet hebben, liggen keuzes al voor de hand. In wijken met veel woningen van hetzelfde type en isolatiegraad kan een collectieve warmteoplossing aantrekkelijk zijn, als die ook op langere termijn beschikbaar blijft. In wijken met veel verschillende types woningen is de vrijwillige overstap naar warmtepomp of hybride oplossing en isolatie het beste. Dat levert in fase 1 niet de beste oplossing, maar geeft eigenaren de vrijheid om individueel de beste optie te kiezen bij het volgende vervangingsmoment van de installatie. Dan is de meerwaarde van de wijkaanpak om gezamenlijk de beste oplossing te kiezen kleiner en blijft het gasnet voorlopig. In de tweede fase volgt dan de volgende stap.
Gemakkelijker en meer besparing
Gigi van Rhee, directeur van Stratelligence, wil dat de energietransitie minder aanspraak doet op ‘het aanpassingsvermogen van consumenten’. “Hoe kunnen we keuzes makkelijker maken, kosten en risico’s beperken, overlast verminderen en een gevoel van controle teruggeven?”
Medy van der Laan, voorzitter van Energie-Nederland vindt dat de studie een nieuw perspectief biedt op versnelling van de energietransitie. “We zien dat hiermee – in aanvulling op de afspraken in het Klimaatakkoord – de energietransitie in de gebouwde omgeving makkelijker en betaalbaarder kan zijn en zelfs meer CO2-besparing kan opleveren.” Van der Laan wil de komende maanden in gesprek met consumentenorganisaties, gemeentebestuurders, politici en collega-branches om de inzichten te verder uit te werken.