Jongeren willen meer lef zien bij de overheid
Jongeren willen de energietransitie vooral versnellen, en gaan daar zelf aan werken. Maar tegelijk zeggen ze: “Overheid, toon meer lef.” Liefst door gebruik te maken van hun creativiteit.
De stem van jongeren klinkt steeds luider in het dialoog over het Klimaatakkoord. Het webinar van het Klimaatplatform over jongeren en klimaat was daarvan het bewijs, met een levendig debat. Millenials en bijna-leeftijdgenoten duiken overal op in de energietransitie. Maar nog niet genoeg, vinden ze zelf. “We willen niet aan het eind nog even wat zeggen, maar vooral ook tijdens het proces,” aldus Werner Schouten, voorzitter van de Jonge Klimaatbeweging (JKB), een koepel van 72 jongerenorganisaties.
RES
En dus organiseren twintigers en dertigers zich. De jongste loot: jongeren organiseren ook hun inbreng in de 30 regionale energiestrategieën (RES). “We willen bij elke RES ten minste één jongere aan tafel,” zegt Thomas Dekker, voorzitter van de Klimaat en Energie Koepel (KEK) van 600 jonge professionals. “We net aan de gang bij de RES’en, maar het werkt fantastisch, ook omdat de jongeren onderling overleggen.”
Wat bieden die jongeren eigenlijk? Een hoop creatieve ideeën komen langs bij het webinar. “Wij hebben minder last van bagage of vaste patronen, zijn onbevangener,” zegt Dekker. “Onze waarde is ook onze onafhankelijkheid,” vult Schouten van de JKB aan. En dan ook nog heel praktisch: de waarde is ook een fikse kweekvijver aan talent en arbeidskrachten. In een recente enquête vulde liefst tweederde van de achterban van JKB en KEK in dat ze zelf een of meer dagen willen werken aan de energietransitie. Sommigen van hen doen dat al, van binnenuit, bij bedrijven, banken, overheden en elders. Schouten: “Wij jongeren manifesteren ons daar, bij onze CEO’s. Dat is ook nodig voor de sociale transitie. Want de techniek, het vernuft, en ook het geld zijn er wel.”
Groen Herstel
Dat is een lonkende perspectief voor een Groen Herstel uit de coronacrisis. Daarbij hebben de jongeren tegelijk hun wensenlijst. Kort samengevat: Overheid, toon meer lef! “Het is raar dat de overheid nauwelijks voorwaarden oplegt aan de KLM, in ruil voor de miljarden steun,” zegt Thomas Dekker. “Dat doet de Franse overheid beter met Air France,” zegt Werner Schouten. “Wat ons betreft moet de overheid bij het herstel van deze crisis aan zowel de korte termijn als de lange termijn denken. Voor de korte termijn dit soort voorwaarden en investeren in de anderhalve-graad samenleving. Op de lange termijn met een verandering in het belastingsysteem. We blijven te lang om die hete brij heendraaien.”
De jongeren dromen van een wereld die snel verandert, waarin iedereen wordt meegenomen, en zien ook bewijzen dat dat kan. Maar dan moet je wel weg van gebaande paden. Thomas Dekker: “Doe dus niet alleen zo’n inspraakavond met een plakje cake, maar boor ook ander publiek aan met andere methodes!”
Mobiliteit
Die creativiteit komt ook aan de orde in de twee sectoren die apart bij het webinar worden besproken: mobiliteit en voedsel. Een wild idee is bijvoorbeeld: vanaf 2030 de verkoop van auto’s aan particulieren verbieden. Een tikkeltje te wild, vindt Eva van Genugte van het JKB: "Zo’n verbod op verkoop zit er waarschijnlijk niet in. Maar het geeft wel de goede denkrichting aan: we moeten denken in andere concepten voor mobiliteit. Auto’s delen, meer thuiswerken, niet alleen maar denken in termen van vervangen van fossiele brandstof door elektriciteit.”
Voeding
Ook bij gebruik van voeding zitten jongeren minder vast in het patroon van ‘elke dag een stukje vlees’, vindt Maureen de Haan van KEK. “Jongeren zijn heel erg bereid om te veranderen. Het zou mooi zijn als de supermarkten ons bijvoorbeeld helpen om niet te kijken naar de aanbieding die het goedkoopst is, maar die het duurzaamst is.” Dat kan nog wel even duren, is de conclusie als je onderzoeker Lucas Simons van New Foresight hoort. Hij ziet dat alle schakels in de voedselketen nu optimaliseren op laagste kosten. “Dat gaat de consument niet veranderen, en subsidies en wetten ook niet. Bovendien: de overheid is hierin ook niet neutraal, want die heeft zelf belangen. Kijk naar de stikstofproblematiek: we kenden het probleem allang, en de overheid heeft dat lang ontkend. Schandalig. Maar in die ketens zit wel de oplossing. We moeten alleen niet de goedkoopste schakels blijven belonen, maar juist het goede gedrag."
Laatste webinar voor de zomer
Het webinar werd afgesloten met een rake tip van Charlotte Koot (klimaat en burgerparticipatie bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat) aan haar collega-jongeren: “Blijf vooral dat goede gesprek voeren, ook bijvoorbeeld met agrarische jongeren, en laat zien dat jullie zelf willen. Want denken in nieuwe kokers, creativiteit en een andere blik op de toekomst blijven nodig.”
De jongeren sloten een reeks van zeven webinars van het Klimaatplatform af. Na de zomer wordt de reeks voortgezet, live of als webinar. Op de agenda staat in elk geval de Klimaatdag op 12 oktober.
De gehele livestream (vanaf 5:55) is terug te kijken, de presentaties van de inleiders (waaronder de resultaten van de enquete onder de achterban) zijn ook gepubliceerd. Het Youtubekanaal van het Klimaatplatform laat opnames van de verschillende delen. Ook zijn de bijdragen via Mentimeter te zien.