Duurzame opwekking; Power to the people
Duurzame energie opwekken? Uiteraard! Maar dan wel met het streven naar 50 procent lokaal eigendom. Dat is een prachtig principe, vinden Siward Zomer (Energie Samen) en Olof van der Gaag (NVDE). Van der Gaag: “Dat mensen zelf controle hebben over hun eigen opwekking, dat is een prachtig streven. Je klimaatdoel halen, en de omgeving zo gelukkig mogelijk maken. Dat kan op vier manieren, en financiële participatie is daar één van.”
Talkshow: Duurzame opwekking; Power to the people
Tijd 'aan de voorkant'
Of het organiseren daarvan veel tijd kost? Dat valt mee, vindt de Tilburgse wethouder Berend de Vries. “Goede omgevingsparticipatie kost tijd aan de voorkant. Aan de achterkant levert het heel veel tijdswinst op, als je kunt voorkomen dat je naar de rechter moet. De molens zijn nu van de mensen zelf, dat helpt enorm bij het draagvlak.”
In Tilburg zetten de deelnemende energiecoöperaties een deel van de opbrengsten weer opnieuw in voor nieuwe energieprojecten. Daar gaan ze dan bij de wethouder weer om vragen, dan krijg je versnelling, stelt De Vries. “Je activeert de mensen die wél windmolens willen.” Daarom konden de actieve burgers bij het Tilburger project Spinderwind rekenen op warme steun van de gemeente. “Samen met het waterschap en de afvalverwerker die de grond bezat hebben gezegd: we stellen deze kans beschikbaar aan de samenleving, Dus hebben we grond gegeven aan de energiecoöperatie.”
Risicodragend
Is 100% lokaal eigendom niet beter? “Als het kan, doe maar!” zegt Van der Gaag. Zomer is voorzichtiger: “Veel projecten zijn al in ontwikkeling. Als je alsnog alles 100% lokaal wilt moet je partijen gaan onteigenen. Dat is niet te doen. Dit zijn heel redelijke afspraken.” En vergeet niet dat er ook risico aan deze investering zit,” zegt Van der Gaag. “35 TWh zon en wind in 2030. Dat is 6,5 miljard euro risicodragend investeren.”
En het grootste risico zit in de ontwikkelfase. Stelt De Vries. “Gaat ’t niet door, dan ben je zo miljoenen kwijt. Wij gaan voor enkele projecten de ontwikkelkosten dragen. En dan kunnen we ook voorwaarden stellen qua participatie en andere opgaven zoals klimaatadaptatie.”
Sociaal kapitaal
En wie ontwikkelt nu zo’n lokaal project? Iemand die lokaal iedereen kent, zegt Zomer. “Normale burgers die de energietransitie trekken. Je vindt ze in zaaltjes. We vragen gewoon: wie wil er met ons windmolens bouwen? Er zijn altijd mensen die dat willen doen. Veel mensen laten zich nu zelfs omscholen tot coöperatief projectontwikkelaar.” Of het zijn mensen die klimaatzorgen hebben, vult Van der Gaag aan. “Anderen worden gedreven door het sociale aspect. En dit is ook een soort Efteling voor techneuten.”
En wat als je een laag inkomen hebt, hoe kun je dan deelnemen? “Coöperaties draaien op sociaal kapitaal,” zegt Zomer. “Dat kun je altijd ondersteunen. Iedereen kan lid worden, ook zonder investering. Dan beslis je mee over de besteding van de winst. Zet je in en stem mee. Je krijgt zo een mooie balans tussen investeerders en anderen.”
Wereldproblemen
Van der Gaag plaatst nog een kanttekening: “Ja, we moeten iedereen in de omgeving van een project laten profiteren. Maar bedenk ook: de energietransitie zorgt vooral dat de planeet bewoonbaar blijft. Ze hoeft niet meteen aan bij te dragen aan wereldvrede en dat iedereen elkaar groet op straat.”
De Vries: “Een mooi voorbeeld is het A16-project. Daar gaan we een groot deel van de opbrengst investeren in de omgeving, ongeacht of mensen wel of niet geïnvesteerd hebben. Maar ik ben het ook met Olof eens: de energietransitie hoeft niet alle wereldproblemen op te lossen. Het wél een mooie manier om met z’n allen verantwoordelijkheid te nemen en niet alles aan de overheid over te laten.”
Terugkijken
Kijk de complete talkshow terug op ons YouTube-kanaal.
Ga terug naar het overzicht met verslagen van alle talkshows.