Ontwerp van burgerfora voor het klimaat: voorwaarden en doelstellingen
Tijdens de Dag van het Klimaatakkoord 2021 is het ontwerp van een nationaal burgerberaad (burgerforum) voor het klimaat gepresenteerd. Een van de thema’s in het burgerberaad is chaos en regie voeren. Burgerberaden worden gezien als platforms om uit een impasse te komen tussen de burger en de overheid. Hiermee vergroot het openbaar bestuur de betrokkenheid en invloed van burgers in slimme oplossingen binnen de energietransitie.
Voorwaarden en doelstellingen
Het doel van burgerfora is om de stem en de belangen van de stille burgers steviger te laten klinken in het beleidsontwerp en -uitkomst. Ten tweede helpen burgerfora om verder te komen in het beleid door kennis en ervaringen met elkaar te delen, zodat er kruisbestuiving plaatsvindt en de aanwezigen elkaar inspireren. Ten derde vinden de deelnemers van de sessie dat een cruciale voorwaarde is dat de deelnemers betrokken moeten zijn. Deze betrokkenheid kan op veel verschillende manieren vorm hebben. Je kunt betrokken zijn vanwege een expertiserol, of directe belangenrol omdat de gevolgen jou direct aangaan, of er is een grotere maatschappelijke betrokkenheid. Eén van de voorwaarden van de burgerberaden is dat de informatie die besproken wordt, wetenschappelijk verantwoord is. De informatie moet breed gedeeld worden onder de bevolking en het orgaan waarin het burgerberaad plaatsvindt, moet goed geïnstitutionaliseerd zijn. Dit houdt in dat gemeenteraden en de nationale overheid de uitkomsten van een burgerforum meenemen in de besluitvorming.
Het beraad moet duidelijk zijn in het proces en het mandaat van het datzelfde proces. Aan de voorkant is het helder wat de rol is van het beraad: afspraken moeten achteraf worden nagekomen. Hierbij moet er eerlijke informatie worden aangeleverd met democratische legitimiteit. Er moet een heldere gradatie zijn van wat er gedaan kan worden met de uitkomsten van het forum. De participatieladder geeft deze gradatie aan: van informeren tot meebeslissen.
De grootste uitdaging
Een grotere uitdaging is het betrekken van burgers die wellicht niet op voorhand mee zouden doen met een participatief proces van de overheid. Gelijke (demografische) vertegenwoordiging wordt belangrijk gevonden door de deelnemers van de brainstorm. In de kern komt dat neer op actief beleid voeren om juist de mensen die de wegen naar de overheid niet goed kunnen vinden, bij de fora te betrekken.
De volledige sessie is terug te bekijken via ons YouTube-kanaal.