Duizenden technici krijgen bijscholing tot warmtepompspecialist
De komende jaren zullen veel huiseigenaren en bedrijven hun cv-ketel vervangen door onder andere een warmtepomp. Een warmtepomp kan warmte uit de aarde of uit de lucht onttrekken en opkrikken, om daarmee de binnenruimte en ook tapwater te verwarmen. Omdat de pomp elektrisch is, is gas niet meer nodig.
Dat vraagt een enorme hoeveelheid ‘nieuw’ vakmanschap. Er zijn duizenden installatietechnici nodig die uit de voeten kunnen met warmtepompen. Het Alfa College in Groningen was het eerste opleidingscentrum dat installateurs ging bijscholen. Gert Buisman, manager Techniek op het Alfa College: “Wij voldoen hiermee aan een vraag in de markt.”
Green Deal
Techniek Nederland (voorheen Uneto-VNI) zag de groeiende vraag naar installateurs die kunnen omgaan met warmtepompen en nam het initiatief voor een Green Deal. Met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en een groot aantal partijen uit onderwijs en bedrijfsleven sloot Techniek Nederland vorig jaar september de Green Deal Warmtepompen. De ondertekenaars spraken af om in vijf jaar tijd ten minste 6.000 vakmensen bij te scholen voor het installeren, onderhouden en repareren van warmtepompen. En dat is hard nodig om de energietransitie ook echt uit te kunnen voeren.
Bij het tekenen van de deal op het Alfa College werd het eerste praktijklokaal met warmtepompen geopend. Buisman: “Voor onze reguliere studenten hadden we al een paar jaar twee kleinere warmtepompen. Nu zijn daar zes pompen bijgekomen, van verschillende merken en met verschillende technieken. Wie bij ons een opleiding volgt, kan in principe met iedere warmtepomp overweg.”
Breed aanbod
Het opleidingscentrum is in eerste instantie bedoeld voor bijscholing van volwassen werknemers die al een tijdje in het (installatie)vak zitten. “Maar als we dan toch zo’n mooi praktijklokaal hebben, willen we het natuurlijk ook gebruiken voor onze techniekstudenten,” zegt Buisman. “Dat is een prachtige win-winsituatie. Onze leerlingen op niveau mbo-3 en 4 hebben warmte- en koudetechniek al langer standaard in het onderwijspakket. Nu we ook deze installaties hebben staan, kunnen we al onze leerlingen de mogelijkheid bieden om een zogeheten F-gassendiploma te halen. Dat is een diploma voor het werken met gefluoreerde broeikasgassen. Zonder dat diploma mag je bepaalde reparaties aan een warmtepomp niet uitvoeren.”
Het bijscholingsaanbod is overigens heel breed: de opleiding, inclusief het F-gassendiploma, kan drie weken duren. Maar er zijn ook kortere scholingstrajecten, bijvoorbeeld voor alleen het installeren van een warmtepomp. En er is zelfs een eendaagse cursus voor telefonisten van installatiebedrijven. “Dan weten ook zij waar ze over praten als ze consumenten of bedrijven aan de lijn krijgen met vragen over een warmtepomp.”
Boven verwachting
De belangstelling voor de omscholing in warmtepomptechniek is boven verwachting. Er zijn nu acht opleidingscentra, verspreid over Nederland, en het loopt er storm. Bedrijven melden hun medewerkers aan, omdat ze steeds meer vraag uit de markt krijgen. In plaats van 6000 gaan de acht opleidingscentra de komende vijf jaar zelfs waarschijnlijk 12.000 mensen opleiden. Die zijn dan, samen met de jong afgestudeerden, klaar voor de ontwikkeling dat de warmtevoorziening met fossiele brandstoffen in de komende dertig jaar geleidelijk zal verdwijnen.
Het nieuwe opleidingstraject wordt apart gefinancierd vanuit het Opleidingsfonds, door de werkgevers van Techniek Nederland en met subsidie. Dat kostte de nodige moeite, maar toen dat (zo goed als) rond was, moest het Alfa College ‘met stoom en kokend water’ het praktijklokaal inrichten, vertelt Buisman. ”Het moest aan het begin van het schooljaar klaar zijn, om er meteen mee aan de slag te kunnen. Het gezamenlijke geloof dat dit project er simpelweg móest komen, heeft ervoor gezorgd dat het op tijd is gelukt. En natuurlijk het feit dat minister Wiebes zou komen voor de ondertekening van de deal en de opening van het eerste praktijklokaal . Die konden we natuurlijk niet afbellen.”
Enkele cijfers
- Alfa College, Groningen, 250 leerlingen voor 2- tot 4-jarige mbo-opleidingen per jaar.
- Bijscholing: cursussen van 1 tot 21 dagen, aan te vragen door bedrijven voor hun werknemers.
- Bijscholing: 150 cursisten in het eerste jaar.