Bioboer voorkomt CO2-uitstoot met nattere veenweide
Nederland is rijk aan prachtige veengronden. Maar onder de oppervlakte schuilt een bron van broeikasgassen. De waterstand wordt vaak laag gehouden om de grond in de regio beter te kunnen bewerken. Maar de lage grondwaterstand zorgt ervoor dat het veen niet meer onder water staat, oxideert en daarmee extra CO2 uitstoot. Dat proces is om te keren, zo wil bioboer Sjoerd Miedema bewijzen in het Friese Aldeboarn. Hij zet de stuw op zijn land wat verder open, het veen komt weer onder water te staan en oxideert niet meer. Op zijn gronden keren de weidevogels terug, de natuur wordt nóg mooier, en zijn koeien varen er wel bij. “De dure grond gaat nu de lucht niet meer in. Ik mis wel wat inkomsten maar wij kunnen er goed van leven.”
Overstap
Sjoerd Miedema is opgeleid en opgegroeid als een moderne, efficiënte boer. Hoge melkproductie, veel krachtvoer in de stal. “Dat brengt natuurlijk meer op, maar brengt ook meer vaste lasten met zich mee, zoals voor krachtvoer en afvoeren van de mest,” zegt Miedema. “Collega-bioboeren waren voor mij een eye-opener. Ik ben na mijn verhuizing vanuit Zuidwest-Friesland naar Haskerdijken stap voor stap gaan ‘extensiveren’. Ik produceer nu biologische melk, de koeien eten weidegras en bijna geen krachtvoer meer. De prijs voor biologische melk is hoger, ik krijg natuursubsidies en de vaste kosten worden lager,” zegt Miedema.
Miedema beheert zo’n 234 hectare grond, waarvan zo’n 130 hectare (veen)weide. De rest is zandgrond. Van sommige grond haalt hij gras, op andere weides lopen de koeien en een flink stuk is natuur. “Ik ben begonnen met een deel van mijn weides wat natter te laten worden. Maar dat is niet eenvoudig. Omdat het land tussen de sloten bol loopt, wordt niet alles even nat. Het beste zou zijn als ik overal weer ouderwets greppeltjes zou maken, en zorgen dat er een soort viltlaag op het land ontstaat, want dan geeft het geen CO2 meer af. Aan dit land was sinds 2003 niets gebeurd. Ik heb de waterstand veranderd en eigenlijk hoef ik verder helemaal niet zo veel te doen. Gewoon laten groeien, de natuur zijn werk laten doen, en het stikt er nu weer van de grutto’s en tureluurs.”
Puzzelen
Het onderhoud van zijn weidegronden betekent voor Miedema wel puzzelen en meten. “Ik kan niet overal tegelijk het gras maaien, want dan hebben de weidevogels geen uitweg. Dus het is steeds spannend welk deel ik wanneer kan maaien.” Dat leidt niet meteen tot méér werk, maar wel nauwkeuriger plannen. “Maar ik doe dit graag. Want ik weet waar het goed voor is.”
Miedema heeft onder zijn collega’s best wat medestanders, maar ontmoet ook veel weerstand. “Toen er een artikel in de plaatselijke krant stond, kreeg ik ook weer veel appjes van boeren die dit verhaal niet geloven, en vinden dat de wetenschappelijke onderbouwing er niet is.” Miedema krijgt nu ook steun vanuit bijvoorbeeld Urgenda (zie het 40-puntenplan, punt 12) of Natuurmonumenten, die vernatting van veenweides een belangrijke manier vinden om versneld extra CO2 vast te leggen.
Taak
Die onderbouwing helpt. Hoe dan ook, voor Miedema is er toch maar één weg. “Dit soort maatregelen raakt wel eens ondergesneeuwd onder de zonnepanelen en windturbines. Maar wij boeren hebben een taak. Het landbeheer moet anders, en het kan ook anders. Wij kunnen de oxidatie van het veen vertragen door de waterstand te verhogen.”
Enkele gegevens
- Bioboer Sjoerd Miedema beheert 234 hectare grond (veenweide en zandgrond).
- Samenstelling veestapel: 280 koeien, vooral gekruist vee (blaarkoppen, zwartbont, roodbont, Jersey, Fries)
- Vestigingsplaats: Haskerdijken, Friesland.
- Landerijen in Aldeboarn, Goingarijp, de Knipe en Oranjewoud.
Andere Aanpakkers
Dit is een aflevering in de serie Aanpakkers, die het verhaal vertelt van koplopers in allerlei sectoren. Veel bedrijven, organisaties en mensen thuis zijn al bezig met het beperken van hun CO2-uitstoot. Met soms verrassend simpele oplossingen of juist hightech uitvindingen, en alles er tussen in.
En zij plukken daar nu al de vruchten van.