Leerlingen helpen scholen van het gas af
Bij conciërges op middelbare scholen is het een bekend verschijnsel: bij het checken van de lokalen merken zij precies in welk lokaal leerlingen hebben zitten zwoegen op een proefwerk. Het zweet is te ruiken, de temperatuur te voelen. Niet zo’n fris verhaal natuurlijk, maar vanuit klimaatoogpunt kan je daarvan gebruik maken. En dat is precies wat het Christiaan Huygens College in Eindhoven doet. Met hun eigen warmte helpen leerlingen de schoolgebouwen van het gas af. Energiezuinig, en met een zeer comfortabele leeromgeving, zelfs in tijden van examen-oververhitting.
Beetje gas
Helemaal ‘van het gas af’, dat zal middelbare scholen nooit lukken, want de bunsenbrander in de scheikunde-les verbruikt altijd nog een beetje aardgas. Maar dat staat in geen verhouding tot de hoeveelheden die een ouderwetse school moeten verwarmen. Het Christiaan Huygens College gaat nu, voor zover als dat binnen het budget mogelijk is, gebouw voor gebouw, ‘van het gas af’. Het begon met het gebouw voor het VMBO Olympia in 2012, het tweede gebouw voor de Frits Philips Lyceum - mavo staat er sinds 2017. Het derde, voor het Huygens Lyceum, moet in 2021 klaar zijn. “Dankzij de geleerde lessen en een goede financiering komen we nu hopelijk toe aan energie-neutraal,” zegt Ria van Doorn, directeur bedrijfsvoering van het Christiaan Huygens College, een Eindhovense koepel van drie scholen in het voortgezet onderwijs, met in totaal 3500 leerlingen.
Bijna energie-neutraal
Gemeenschappelijk in alle nieuwe gebouwen is: ze zijn uitstekend geïsoleerd en voorzien van een warmte-koude-opslag met vloerverwarming en –koeling, warmtepomp en een luchtventilatiesysteem. De gebouwen hebben ook overal LED-verlichting en een ‘energiedak’ met zonneboilers voor het opvangen van de zonnewarmte en zonnepanelen voor het opwekken van elektriciteit. Als de leerlingen zelf én de zon meer warmte leveren dan nodig wordt die ondergronds opgeslagen voor gebruik in het koudere seizoen. In de winter—zelfs dan is er in de lokalen nauwelijks bijverwarming nodig—wordt koeler water juist weer ondergronds wordt opgeslagen voor gebruik in de zomer.
Zo blijft de temperatuur in het gebouw mooi gelijkmatig, tussen de 18 en 20 °C. “Ik ken leraren die in de hete zomer van 2018 graag naar hun nieuwe school gingen.” Wat natuurlijk niet per se geldt voor de leerlingen, die dan liever het zwembad induiken. Het andere uiterste was de oude huisvesting van het Huygens lyceum. “Afgelopen schooljaar hebben we de leerlingen op drie dagen naar huis moeten sturen, want het was niet te doen.”
Afspraken
Schoolgebouwen zijn eigendom van de gemeente, de scholen gebruiken de gebouwen en krijgen een overheidsbijdrage voor de instandhouding van het gebouw. Over investeringen in nieuwbouw heeft de gemeente Eindhoven nu met alle VO-scholen afspraken gemaakt over de investering per vierkante meter, de levensduur en de kwaliteitscriteria. Volgens het geldende Bouwbesluit moeten nieuwe gebouwen vanaf 2020 daarmee ‘bijna energie neutraal’ (‘BEN’) zijn. Maar het Huygens College mikt voor het Lyceum een stapje hoger: een gebouw met nul op de meter.
Ria van Doorn: “Of het budget voldoende is, zijn we nog aan het berekenen. Dankzij de eerste twee schoolgebouwen weten we nu wat wel en wat niet te doen. Onderhoudsarme en ’hufterproof’ materialen, dus geen gelakt hout meer voor de kozijnen en bijvoorbeeld rubberen vloeren. Misschien houden we uit de exploitatie wat geld over voor extra investeringen, maar we moeten onszelf niet rijk rekenen. Als de installaties over twintig jaar op zijn, moeten we die voor eigen kosten vervangen. De komende 50 jaar kunnen we niet meer aankloppen bij de gemeente voor investeringen.”
Enkele getallen
- Huygens College: vestigingsplaats Eindhoven, drie scholen Voortgezet Onderwijs
- 3500 leerlingen, 375 personeelsleden
- Totale lasten: € 26 mln jaar waarvan € 1,5 mln huisvestingslasten.
- Olympia: zonnedak met 200 zonnepanelen geïntegreerd; WKO met warmtepomp, vloerverwarming en luchtventilatie.
- Frits Philips: 500 zonnepanelen op het dak, WKO met warmtepomp, vloerverwarming en luchtventilatie.