Naar een fossielvrij popfestival
Het gemiddelde (pop)festival staat er niet bepaald goed op als het gaat om afval en andere overlast voor de omgeving. Maar dat verandert nu snel. Into The Great Wide Open, het jaarlijkse festival voor muziek en andere kunst op Vlieland (29 augustus-1 september), is de koploper in duurzame zomerevenementen, met een minimum aan CO2-uitstoot. Het geheim: Iedereen denkt mee, en vooral: onderneemt actie.
Redelijk bescheiden maakt het festival op zijn website melding van de duurzame acties op tijdens het driedaagse festival. Maar ondertussen zit duurzaamheid overal: op het terrein en de campings, bij het transport van bijvoorbeeld de bagage en de artiesten, bij het eten en drinken. Ferry Roseboom, lid van de dagelijkse leiding van de organisatie: “Dat valt in goede aarde. Dat is niet zo gek, want ons publiek is kritisch en gemiddeld best hoogopgeleid. Toch is het een beetje tegen de stroom in, als je om je heen ziet hoeveel fossiele brandstoffen er nog worden gebruikt. Daar moet je vooral niet cynisch van worden. Wij doen dit omdat het moet, maar ook omdat het kan. Als je maar doet.”
Waar zit de winst?
Duurzaamheid is een betrekkelijk nieuw thema bij de zomerfestivals. Govert Reeskamp, de huidige technische man in de organisatie van ITGWO: “Ik heb vijftien jaar geleden al eens pogingen gedaan, maar ik kreeg geen poot aan de grond. Dat is nu wel echt anders.” En waar anders dan op het groene Vlieland zijn ze nu het verst om de 10.000 bezoekers in een CO2-vrije driedaagse onder te dompelen? “Drie jaar geleden zijn we structureel begonnen met de vraag: waar zit de meeste winst? Dat zit duidelijk in het transport.” Dus levert de organisatie nu fossielvrij vervoer, ook van bagage. “Dit jaar hebben we op het hele festivalterrein een ‘blauwe zone’: netto nul CO2-uitstoot.”
Helemaal klimaatneutraal zijn lukt nog niet. Wel laat de organisatie alle voertuigen op zogenaamde ‘blauwe biodiesel’ rijden, gemaakt uit reststoffen zoals frituurvet—dus zo duurzaam als biodiesel zijn kan. De installaties voor de podia en de andere voorzieningen werken op stroom uit het net, of op batterijen, en pas in laatste instantie op een (blauwe-)biodieselgenerator. Daarnaast besteedt ITGWO veel aandacht aan circulariteit: geen afval weggooien, maar gebruiken als grondstof. Geen weggooiplastic, maar afwasbaar eet- en drinkgerei. En zoveel mogelijk gebruik van lokale grondstoffen voor eten en drinken.
In de hele organisatie
In drie jaar heeft het festival grote stappen gezet, dankzij veel denkwerk, en vooral veel doen. Dat paste nog wel naast de creativiteit die nodig is om de goede artiesten te vinden, de leuke voorzieningen te plannen, nieuwtjes te verzinnen voor het publiek. “Het is helemaal in de geest van een festival op Vlieland om dit te doen,” zegt Ferry Roseboom. “We willen het eiland zo groen achterlaten als we het gevonden hebben. Dan is toch heel stom om fossiele brandstoffen te gebruiken, of weggooi-plastic flesjes? We hebben geen aparte ‘duurzaamheidsmensen’, want iedereen in de organisatie is zich bewust van de opgave. Dan wordt het ook een sport, een kick, om nieuwe duurzame toepassingen te vinden.”
Een deel van de kick zit in de navolging van uitvindingen door andere festivals. Daarvoor lopen vele lijntjes, onder andere via Lab Vlieland (aanjager van de circulaire samenleving) , Innofest (waar bedrijven hun nieuwe vindingen op festivals kunnen testen) of de Green Deal Afvalvrije Festivals. Roseboom: “Wij passen bijvoorbeeld een snel-composteermachine toe om binnen 24 uur alle gft-afval om te zetten in compost. Die machine wordt nu ook op andere festivals gebruikt, en ook camping Stortemelk hier op Vlieland past dit toe. Dat is mooie innovatie.”
Enkele cijfers:
- Into the Great Wide Open, festival voor muziek en andere kunst op Vlieland. Dit jaar van 29 augustus tot en met 1 september.
- Jaarlijks 6500 tickets, ongeveer 10.000 mensen op het eiland (inclusief 1000 bewoners, 800 vrijwilligers, 150 crew, 500 artiesten, 1000 overig)
- Totale CO2-besparing 2018 (transport mensen en spullen, boot, op het eiland inclusief festival materieel, voedsel, drinken, energie, overnachtingen publiek en crew/artiesten/vrijwilligers, afval/grondstoffen: volgens eigen berekeningen 40 tot 50% ten opzichte van niks doen. Potentiële bijdrage van de extra maatregelen in 2019 (afhankelijk van deelname door bezoekers aan fossielvrij reizen opties) 10-25% reductie t.o.v. 2018.
- Pilot: Vliegen op duurzame kerosine voor artiesten: later mogelijk opschalen naar een internationaal systeem voor duurzaam luchttransport naar festivals. Vrijwillige bijdrage: 851 liter duurzame kerosine, ofwel 2110 kg CO2 besparing.
Andere Aanpakkers
Dit is een aflevering in de serie Aanpakkers, die het verhaal vertelt van koplopers in allerlei sectoren. Veel bedrijven, organisaties en mensen thuis zijn al bezig met het beperken van hun CO2-uitstoot. Met soms verrassend simpele oplossingen of juist hightech uitvindingen, en alles er tussen in.
En zij plukken daar nu al de vruchten van.