Regio Noord zeer kritisch op het Klimaatakkoord
Via de smartphone kunnen de deelnemers aan de regiobijeenkomst in de stad Groningen op dinsdag 12 juni in één woord aangeven wat ze van het klimaatakkoord verwachten. Niets. ‘Niets’ is het woord dat er het meeste uitspringt en daarmee is de toon van de avond gezet. “Zonneparken zijn lelijk. Het kan echt mooier. Maar zet vooral geen zonnepanelen op landbouwgrond!” is de oproep van een van de eerste mensen in de zaal die het woord neemt. Met alle ellende van de gevolgen van de gaswinning in de provincie, en dan nu ook nog de windmolens en zonnepanelen op landbouwgrond, hebben de mensen in de regio Noord er meer dan genoeg van.
De mensen in de regio Noord-Nederland hebben allang het heft in eigen hand genomen. De provincie Groningen heeft ten opzichte van de rest van Nederland veel energiecoöperaties opgezet door de inwoners zelf. “Jarenlang is er een slechte verdeling geweest van de lusten en de lasten (van aardgas). De baten moeten in de regio blijven,” licht Nienke Homan, gedeputeerde Energie, Energietransitie en Milieu, toe. Een van die coöperaties die deze avond ook aanwezig is, is Gunneger Power. Samen met 80 andere coöperaties zetten ze zich om energie te besparen en zelf elektriciteit op te wekken, o.a. via zonnepanelen op daken.
Vraag uit de zaal: Overal wordt gesproken van zeven jaar terugverdientijd van zonnepanelen. Dat vind ik onrealistisch. Waarop is dat gebaseerd?
De terugverdientijd van zonnepanelen is gebaseerd op de salderingsregeling. Echter, of de salderingsregeling na 2020 nog bestaat, is de vraag. Ed Nijpels, voorzitter van het Klimaatberaad: “De terugverdientijd van zonnepanelen is gebaseerd op berekeningen van Milieu Centraal. Het Klimaatberaad beslist niet over de salderingsregeling. Daar gaan het kabinet en de Tweede en Eerste Kamer over. Maar het Klimaatberaad zal als dat nodig is, wel adviseren om de salderingsregeling te verlengen. (Inmiddels heeft minister Wiebes op 15 juni jl. in een brief aan de Kamer aangegeven dat voor gebruikers van de salderingsregeling er een soepele overgang komt via een terugleversubsidie: een vergoeding voor de stroom die aan het elektriciteitsnet is terug geleverd.)
Vraag uit de zaal: De eigen opwekking van elektriciteit is vaak te groot voor het elektriciteitsnet. Hoe gaan we daarmee om?
Ed Nijpels: “De netwerkbedrijven zitten aan de sectortafel Elektriciteit en praten hierover mee. Zij moeten hier een oplossing voor vinden.” Ook de sector Industrie speelt hierin een belangrijke rol. Gertjan Lankhorst, afgevaardigde van de Industrie-tafel en voorzitter van VEMW: “De industrie kan veel flexibeler met elektriciteit omgaan en grote hoeveelheden elektriciteit opvangen als er veel is. Ze moeten daar hun productieprocessen op aanpassen. ‘Elektrificatie van de industrie’ is een van de onderwerpen waar aan de sectortafel gesproken wordt. Nu zijn de productieprocessen meestal nog gebaseerd op de verbranding van gas en kolen.”
Vraag uit de zaal: Op dit moment betalen bedrijven veel minder voor energie dan particulieren. Dat is een slechte prikkel. Aan welke maatregelen wordt gedacht om dit te veranderen?
“Bedrijven betalen inderdaad minder voor de inkoop van energie, maar ze betalen ook voor de CO2-uitstoot die ze veroorzaken. Toch zijn het geen eerlijke verhoudingen en moet hier iets in veranderen,” legt Gertjan Lankhorst uit. De oplossing komt direct vanuit de zaal zelf. Wim Terpstra van Technea heeft een idee: “Trek de energiebelasting voor iedereen gelijk. Bedrijven gaan dan veel meer betalen. Dat geld komt terecht bij de staat en kan weer teruggegeven worden in de vorm van bedrijfssubsidies voor duurzame investeringen. Geeft bijvoorbeeld het eerste jaar 100% terug, het tweede 90% en het derde jaar 80%.”
Vraag aan de zaal: Welke industrie ziet u graag in Noord-Nederland?
Via de smartphone worden weer woorden ingestuurd. ‘Waterstof’ en ‘thorium’ (een nieuwe vorm van kernenergie) springen eruit. Hierin staat de regio Noord-Nederland niet alleen. Ook op de andere regiobijeenkomsten en via de website komen veel vragen binnen over de mogelijkheden van waterstof en thorium. “Waterstof gaat zeker een rol spelen in het Klimaatakkoord,” vertelt Ed Nijpels. Thorium echter niet. Niet omdat het geen optie zou zijn, maar omdat de ontwikkelingen rond thorium nog in de kinderschoenen staat. Nijpels: “Tegen de tijd dat deze vijfde generatie kernenergie zich voldoende ontwikkeld heeft - de schatting is rond 2045 – moeten de klimaatdoelstellingen al gehaald zijn en is hernieuwbare energie zo ver ontwikkeld dat de prijs van kernenergie veel te hoog zal zijn.”
